Hoe moet ik mijn hond belonen? De béste gedragsbeloningen!

Een beloning is alles waar je hond voor wil werken. De twee belangrijkste gedragsbeloningen voor honden zijn voer en spel. De meeste mensen zijn meer bekend met voerbeloningen dan met spelbeloningen. We zullen daarom speciaal aandacht besteden aan het gebruik en nut van spelbeloningen. Er zit een verschil in het effect dat beloning met spel en beloning met voer heeft op je hond. Hier gaan we straks meer op in.

Hoe kun je nu het beste gaan samenwerken met je hond en voer- en spelbeloningen inzetten?

Dit kan met het gebruik van markeerwoorden. Het is belangrijk dat een markeerwoord een uniek woord is dat de hond op andere momenten vrijwel niet hoort. Dit zorgt ervoor dat de waarde van het woord hoog blijft.

Wat zijn markeerwoorden?

Een markeerwoord is een woord dat je gebruikt om gewenst gedrag aan te leren bij je hond.
Met het markeerwoord geef je als het ware aan je hond aan dat dat wat hij op dat moment aan het doen is, gewenst gedrag is en een beloning oplevert. Het is dus alsof je een foto maakt van wat je hond op dat moment aan het doen is. Je markeert dat gedrag, zodat je hond snapt dat dat is wat je van hem wilt.

Na het markeerwoord komt altijd een beloning.
Het werkt in die zin dus anders dan een ‘goed zo’, die je altijd kunt inzetten en eigenlijk betekent: ‘je bent goed bezig, ga zo door’. In tegenstelling tot ‘goed zo’, betekent het markeerwoord dat de oefening afgelopen is. Hij heeft gedaan wat je wilde, de oefening is afgelopen, en hij krijgt zijn beloning.

Wil je liever niet lezen, maar wel de uitleg in een video bekijken?

Welk markeerwoord kies ik om mijn hond te belonen?

We praten door de dag natuurlijk veel tegen of in het bijzijn van onze hond, en daarom is het belangrijk voor een markeerwoord te kiezen die je in het dagelijks leven nauwelijks gebruikt.

‘YES’ kun je gebruiken wanneer je met voer de hond beloont  

‘TOY’ kun je gebruiken wanneer je met spelbeloningen de hond beloont 

Dit zijn handige markeerwoorden omdat ze kort en duidelijk zijn en ze zijn bijzonder voor de hond omdat hij ze niet op andere momenten hoort, we spreken immers zelden Engels gedurende de dag.

Helaas zijn we zonder markeerwoord vaak te laat met belonen, juist omdat het gedrag van honden zich zo snel afwisselt. Je hond is waarschijnlijk alweer bezig met ander gedrag tegen de tijd dat jij de beloning erbij hebt gepakt voor het gedrag dat hij daarvoor liet zien. Hij koppelt de beloning dan dus niet meer aan het gedrag dat jij eigenlijk wilde zien. Wij denken vaak dat alles snel duidelijk is voor de hond, maar dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend. Bedenk dat we vaak iets aan het aanleren zijn waarvan de hond nog nooit heeft gehoord. Het is dus super belangrijk dat je een goede basis hebt voor het trainen met je hond. Dat je hond snapt wanneer hij iets doet wat jij wil, en hoe jij dat naar hem communiceert. Timing en duidelijkheid zijn hierbij key, en de markeerwoorden kunnen ons daarbij helpen.

Het aanleren van de YES met voerbeloningen

Zorg dat je hond het markeerwoord goed begrijpt voordat je het inzet tijdens het trainen. In het begin heeft jouw markeerwoord geen betekenis of waarde voor je hond, die zul je moeten gaan creëren. Het aanleren van een markeerwoord is op zichzelf niet gecompliceerd.

We beginnen met ‘yes’, het markeerwoord voor voerbeloningen. Laat je hond zijn gang gaan in de woonkamer. Zorg dat je voertjes bij je hebt. Op elk gegeven moment (tenzij je hond ongewenst gedrag vertoond) zeg jij ‘yes’ en toon je je hand met een voertje. Dit herhaal je een aantal keer. Je zult merken dat je hond steeds enthousiaster opkijkt bij jouw ‘yes’. Hij begint het markeerwoord aan de beloning te koppelen. Oefen dit in sessies van maximaal 5 tot 7 keer. Zorg dat je dit op verschillende locaties oefent. Een hond leert namelijk context gebonden en zal het woord anders alleen in de woonkamer begrijpen. Bekijk ook onze video over: Hoe leert een hond.

Wanneer je hond in verschillende contexten snel en verwachtingsvol naar je kijkt wanneer je ‘yes’ hebt gezegd, zal hij het markeerwoord goed genoeg kennen om het toe te passen bij de trainingen.

Het aanleren van de TOY met spelbeloningen

Het aanleren van ‘toy’ werkt in principe hetzelfde. Houd het speeltje achter je rug, en wanneer je ‘toy’ zegt, komt het tevoorschijn en speel je even met je hond. Dan pak je het speeltje weer af. Het liefst doe je dit met het commando ‘los’. Wij hebben in onze online cursus ‘In verbinding met je hond’ een aparte video over ‘Pak vast & Los’.

Markeerwoorden inzetten bij je trainingen

Vervolgens ga je de markeerwoorden toepassen tijdens het trainen. Een belangrijk voordeel van het gebruik van een markeerwoord is dat de hond leert dat hij kan werken voor een beloning. Als hij eenmaal begrijpt dat hij zijn beloning pas krijgt na de ‘yes’ of ‘toy’ zal hij meer gefocust zijn op welk gedrag jij van hem wil dan dat hij direct op de beloning focust. Het komt vaak voor dat de hond niet kan nadenken omdat hij zo gefocust is op het voer of het speeltje.  Het goed gebruiken van de markeerwoorden zorgt er dus voor dat je hond zich niet meer blind staart op wat hij wil (bijvoorbeeld een voertje of speeltje).

Als je een markeerwoord goed hebt aangeleerd aan je hond, heeft deze hoge waarde voor hem. Hij zal daarom blij en verwachtingsvol naar je opkijken wanneer je ‘toy’ of ‘yes’ zegt. Onthoud dat het woorden zijn die je gebruikt om gedrag te belonen. Het is verleidelijk je markeerwoord in te zetten wanneer je geen verbinding krijgt met je hond, omdat hij waarschijnlijk wel zal reageren op het markeerwoord en niet op een opdracht op dat moment. Bedenk je dat je hem aan het belonen bent voor wat hij op dat moment aan het doen is, het niet luisteren naar jou.

Spel als beloning inzetten, werk met het markeerwoord TOY

Zoals gezegd werkt de beloning met spel anders dan een voerbeloning. Waar een voerbeloning adrenaline verlagend is bij de hond, is een spelbeloning adrenaline verhogend. Dit betekent dat voerbeloningen de hond wat rustiger en meer gefocust houden, terwijl spelbeloningen de energie en opwinding verhogen. Voor veel honden is spel een hogere beloning dan voer (al verschilt dat uiteraard per hond en per moment). De meeste mensen zijn niet gewend om spel als beloning in te zetten. Dat is jammer, en daarom zullen we hier wat dieper op in gaan.

Door een opdracht te geven aan de hond en hem daarna te belonen met spel, leren we hem (ook in moeilijke situaties) in verbinding te staan met ons, waarna hij iets heel leuks krijgt (namelijk een speeltje). Een onzekere hond leert zo dus zijn aandacht te richten op zijn eigenaar en een positieve activiteit.

Bij spelbeloningen komt het beloningshormoon dopamine vrij!

Door de spelbeloning komt er dopamine vrij in de hond, waardoor hij positieve associaties maakt met het trainen, met jou als zijn begeleider, maar ook met de omgeving en eventuele mensen en honden daarin. Dopamine zorgt ervoor dat de hond uit zijn hoofd gaat en in zijn lijf, waardoor hij meer kan ontspannen en minder reactief reageert op bijvoorbeeld andere honden.

Een (over)enthousiaste hond leert ook veel van de beloning met spel. Hij leert te werken voor zijn beloning en daarmee zijn opwinding te beheersen. Buiten wil een enthousiaste hond graag van alles: met andere honden spelen, de vogels achterna, etc.

Een voerbeloning voor het in bedwang houden van zijn opwinding weegt hier meestal niet tegen op. Op zo’n moment is hij niet gericht op voer, hij wil actie!  

Waar hij voor een voerbeloning dus soms niet wil werken, kan een spelbeloning hem wél motiveren.

Leer de hond schakelen van ‘druk naar rustig’

Het is super belangrijk dat een hond leert te schakelen tussen opwinding (druk) en rust. Voor veel honden is dit nog lastig. Het belonen met spel is een effectieve en vooral leuke manier om je hond dit te leren. Hij werkt voor zijn beloning. Dan mag hij even met je spelen, waarna jij het speeltje weer weghaalt. Hij moet dan weer schakelen naar rust en focus. Alleen dan komt het speeltje weer tevoorschijn. In zijn hoge energie gefocust blijven op het speeltje levert hem niks op. Wil je hier meer over leren dan is de online cursus: ‘Een hond in balans’ passend voor je, daar gaan we dieper in op de impulscontrole van de hond en het aanleren van zelfbeheersing.

Ik wens je een hele fijne dag samen met je hond.

Dag!

Manou en het team van eengelukkigehond